Τι λόγια μπορώ να πω που δεν θα ακουστούν άδεια; Κούφια, κενά, εύκολα, χιλιοφορεμένα και αβάσιμα;
Μπορεί να μην με ρώτησες, να μην σχημάτισες την ερώτηση με τη φωνή σου, αλλά την βλέπω καθαρά στα μάτια σου. Το βλέμμα σου είναι γεμάτο πόνο, γεμάτο απορία. Γεμάτο από μία και μόνο ερώτηση.
Θα μπορούσα να σου πω ότι όλα θα πάνε καλά. Αλλά δεν το ξέρω αυτό. Πώς είναι δυνατόν να περιμένω από εσένα να νιώσεις καλύτερα με ένα εύκολο ψέμα;
Δεν έχω απάντηση. Δεν έχω ιδέα για ποιο λόγο αξίζει να συνεχίσεις να προσπαθείς.
Θα μπορούσα να σου πω ότι η υγεία αξίζει. Θα έπρεπε να μας αρκεί απλώς και μόνο το ότι είμαστε υγιείς και ακέραιοι. Αλλά αν δεν είσαι ή αν σταματήσεις να είσαι; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι η οικογένεια αξίζει. Θα έπρεπε να μας αρκούν οι δεσμοί αίματος, η κληρονομιά. Αλλά αν δεν έχεις οικογένεια; Ή αν χάσεις την οικογένειά σου; Ή αν δεν αποκτήσεις δική σου οικογένεια; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι η αγάπη αξίζει. Θα έπρεπε να μας αρκούν απλώς και μόνο οι άνθρωποι που έχουμε στη ζωή μας. Αλλά αν δεν έχεις ή αν χάσεις κάποιον από αυτούς; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι το να κάνεις αυτό που αγαπάς αξίζει. Θα έπρεπε να μας αρκεί το ότι κάνουμε αυτό που αγαπάμε. Αλλά αν δεν κάνεις αυτό που αγαπάς; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να σου πω ότι οι ιδέες και τα ιδανικά αξίζουν. Θα έπρεπε να μας αρκούν οι ιδέες και τα ιδανικά που πιστεύουμε και υποστηρίζουμε. Αλλά αν δεν έχεις ιδέες και ιδανικά που πιστεύεις και υποστηρίζεις; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι η διασκέδαση αξίζει. Θα έπρεπε να μας αρκούν οι στιγμές που περνάμε καλά στη ζωή μας. Αλλά αν δεν «περνάς καλά»; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι ο εαυτός μας αξίζει. Θα έπρεπε να μας αρκεί που έχουμε τον εαυτό μας. Αλλά αν δεν έχεις ούτε τον εαυτό σου; Αν δεν έχεις ή αν χάσεις συνείδηση του εαυτού σου; Ή αν απλώς δεν είσαι σε συμφωνία με τον εαυτό σου; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι η ζωή έχει την αξία που της δίνεις εσύ. Αλλά αν εσύ δεν δίνεις καθόλου αξία στη δική σου; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι αυτό που αξίζει για εσένα είναι αυτό (από τα παραπάνω ή κάτι άλλο) που έχει τη μεγαλύτερη αξία για εσένα. Και αν έχεις αυτό τότε αυτό θα έπρεπε να σου αρκεί για να τα βγάλεις πέρα με τα υπόλοιπα. Αλλά αν δεν το έχεις; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι η ίδια η ζωή αξίζει. Θα έπρεπε να μας αρκεί η ζωή ως αυτοσκοπός. Αλλά δεν υπάρχουν κάποια πράγματα για τα οποία αξίζει να δώσεις τη ζωή; Άρα δεν μπορώ να σου δώσω τη ζωή ως το λόγο για τον οποίο πιστεύω ότι πρέπει πάντα να προσπαθείς.
Τι μπορώ να σου πω;
Γιατί πρέπει να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Βλέπω την επόμενη ερώτηση στον τρόπο που χαμηλώνεις το βλέμμα. "Αξίζει το κόστος;" Δεν είναι δική μου η απάντηση για να στη δώσω. Μόνο η δική σου απάντηση έχει σημασία.
Το μόνο που μπορώ να σου πω είναι ότι δεν γίνεται να ζήσεις χωρίς κανένα είδος ρίσκου. Μπορείς, όμως, να επιλέξεις ποιο είδος ρίσκου σου ταιριάζει καλύτερα, με ποιο είδος ρίσκου νιώθεις πιο άνετα.
Πώς μπορώ να σου εξηγήσω ότι πρέπει πάντα να κάνεις ό, τι καλύτερο μπορείς, αλλά να μην εκπλήσσεσαι και να μην απογοητεύεσαι και να μην πτοείσαι από το ότι σπάνια θα αποδίδει;
Πώς μπορώ να σου εξηγήσω ότι πρέπει πάντα να σε νοιάζει ποιο είναι το δίκαιο και να προσπαθείς να το πραγματοποιείς, αλλά να μην εκπλήσσεσαι και να μην απογοητεύεσαι και να μην πτοείσαι από το ότι σπάνια θα το καταφέρνεις;
Μην λες ψέματα στον εαυτό σου ότι μπορείς να αποφύγεις τα χτυπήματα. Ανεξάρτητα του πόσο γρήγορος είσαι θα χτυπηθείς. Αυτό μπορώ να στο εγγυηθώ. Πρέπει να μπορείς να δεχτείς αυτό το χτύπημα. Πρέπει να μπορείς να το αντέξεις.
Γιατί να το αντέξεις;
Για την περίπτωση -για τη μία περίπτωση στις όσες- να καταφέρεις κάτι.
Κάτι για σένα, για μένα, για κάποιον, για όλους. Κάτι για κάτι.
Κάτι καλύτερο.
Μπορεί να μην με ρώτησες, να μην σχημάτισες την ερώτηση με τη φωνή σου, αλλά την βλέπω καθαρά στα μάτια σου. Το βλέμμα σου είναι γεμάτο πόνο, γεμάτο απορία. Γεμάτο από μία και μόνο ερώτηση.
Θα μπορούσα να σου πω ότι όλα θα πάνε καλά. Αλλά δεν το ξέρω αυτό. Πώς είναι δυνατόν να περιμένω από εσένα να νιώσεις καλύτερα με ένα εύκολο ψέμα;
Δεν έχω απάντηση. Δεν έχω ιδέα για ποιο λόγο αξίζει να συνεχίσεις να προσπαθείς.
Θα μπορούσα να σου πω ότι η υγεία αξίζει. Θα έπρεπε να μας αρκεί απλώς και μόνο το ότι είμαστε υγιείς και ακέραιοι. Αλλά αν δεν είσαι ή αν σταματήσεις να είσαι; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι η οικογένεια αξίζει. Θα έπρεπε να μας αρκούν οι δεσμοί αίματος, η κληρονομιά. Αλλά αν δεν έχεις οικογένεια; Ή αν χάσεις την οικογένειά σου; Ή αν δεν αποκτήσεις δική σου οικογένεια; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι η αγάπη αξίζει. Θα έπρεπε να μας αρκούν απλώς και μόνο οι άνθρωποι που έχουμε στη ζωή μας. Αλλά αν δεν έχεις ή αν χάσεις κάποιον από αυτούς; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι το να κάνεις αυτό που αγαπάς αξίζει. Θα έπρεπε να μας αρκεί το ότι κάνουμε αυτό που αγαπάμε. Αλλά αν δεν κάνεις αυτό που αγαπάς; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να σου πω ότι οι ιδέες και τα ιδανικά αξίζουν. Θα έπρεπε να μας αρκούν οι ιδέες και τα ιδανικά που πιστεύουμε και υποστηρίζουμε. Αλλά αν δεν έχεις ιδέες και ιδανικά που πιστεύεις και υποστηρίζεις; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι η διασκέδαση αξίζει. Θα έπρεπε να μας αρκούν οι στιγμές που περνάμε καλά στη ζωή μας. Αλλά αν δεν «περνάς καλά»; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι ο εαυτός μας αξίζει. Θα έπρεπε να μας αρκεί που έχουμε τον εαυτό μας. Αλλά αν δεν έχεις ούτε τον εαυτό σου; Αν δεν έχεις ή αν χάσεις συνείδηση του εαυτού σου; Ή αν απλώς δεν είσαι σε συμφωνία με τον εαυτό σου; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι η ζωή έχει την αξία που της δίνεις εσύ. Αλλά αν εσύ δεν δίνεις καθόλου αξία στη δική σου; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι αυτό που αξίζει για εσένα είναι αυτό (από τα παραπάνω ή κάτι άλλο) που έχει τη μεγαλύτερη αξία για εσένα. Και αν έχεις αυτό τότε αυτό θα έπρεπε να σου αρκεί για να τα βγάλεις πέρα με τα υπόλοιπα. Αλλά αν δεν το έχεις; Τότε δεν έχεις λόγο να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Θα μπορούσα να πω ότι η ίδια η ζωή αξίζει. Θα έπρεπε να μας αρκεί η ζωή ως αυτοσκοπός. Αλλά δεν υπάρχουν κάποια πράγματα για τα οποία αξίζει να δώσεις τη ζωή; Άρα δεν μπορώ να σου δώσω τη ζωή ως το λόγο για τον οποίο πιστεύω ότι πρέπει πάντα να προσπαθείς.
Τι μπορώ να σου πω;
Γιατί πρέπει να συνεχίσεις να προσπαθείς;
Βλέπω την επόμενη ερώτηση στον τρόπο που χαμηλώνεις το βλέμμα. "Αξίζει το κόστος;" Δεν είναι δική μου η απάντηση για να στη δώσω. Μόνο η δική σου απάντηση έχει σημασία.
Το μόνο που μπορώ να σου πω είναι ότι δεν γίνεται να ζήσεις χωρίς κανένα είδος ρίσκου. Μπορείς, όμως, να επιλέξεις ποιο είδος ρίσκου σου ταιριάζει καλύτερα, με ποιο είδος ρίσκου νιώθεις πιο άνετα.
Πώς μπορώ να σου εξηγήσω ότι πρέπει πάντα να κάνεις ό, τι καλύτερο μπορείς, αλλά να μην εκπλήσσεσαι και να μην απογοητεύεσαι και να μην πτοείσαι από το ότι σπάνια θα αποδίδει;
Πώς μπορώ να σου εξηγήσω ότι πρέπει πάντα να σε νοιάζει ποιο είναι το δίκαιο και να προσπαθείς να το πραγματοποιείς, αλλά να μην εκπλήσσεσαι και να μην απογοητεύεσαι και να μην πτοείσαι από το ότι σπάνια θα το καταφέρνεις;
Μην λες ψέματα στον εαυτό σου ότι μπορείς να αποφύγεις τα χτυπήματα. Ανεξάρτητα του πόσο γρήγορος είσαι θα χτυπηθείς. Αυτό μπορώ να στο εγγυηθώ. Πρέπει να μπορείς να δεχτείς αυτό το χτύπημα. Πρέπει να μπορείς να το αντέξεις.
Γιατί να το αντέξεις;
Για την περίπτωση -για τη μία περίπτωση στις όσες- να καταφέρεις κάτι.
Κάτι για σένα, για μένα, για κάποιον, για όλους. Κάτι για κάτι.
Κάτι καλύτερο.