Τα επίπεδα οργάνωσης της ύλης

Προσπάθησα να κάνω αυτήν την περίληψη όσο πιο ακριβή, σύντομη και απλή γίνεται, αλλά ταυτόχρονα ενδιαφέρουσα σε όλους, ανεξαρτήτως του υποβάθρου σας στην επιστήμη και σε γενικές γνώσεις. Δεν ήταν καθόλου εύκολη ισορροπία. Καθώς περνάμε, στην ουσία, από όλες τις επιστήμες που υπάρχουν, ήταν τελείως απίθανο να μην γίνουν λάθη, οπότε έπρεπε να καταπολεμήσω την αυστηρή τελειομανή μέσα μου για να επιχειρήσω κάτι τέτοιο. Μπορεί να βρείτε ορισμένα πράγματα δύσκολα ή όχι εντελώς σωστά. Στην πρώτη περίπτωση, μην απογοητευτείτε, το νόημα δεν είναι να καταλάβετε τα πάντα, αλλά να πάρετε μια ιδέα για την δομή του Σύμπαντος και να κινητοποιηθείτε για να μάθετε περισσότερα. Πολλοί σύνδεσμοι θα σας παραπέμψουν σε άρθρα της Βικιπαίδειας, όπου μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τις διάφορες έννοιες υπό συζήτηση και στο τέλος του άρθρου θα βρείτε εικόνες για κάθε επίπεδο. Στην δεύτερη περίπτωση, συγχωρέστε τα λάθη μου και στείλ’τε μου τις απόψεις σας για το πώς μπορώ να κάνω την συλλογή αυτή ακόμα καλύτερη, έχοντας στο μυαλό σας ότι ο σκοπός αυτού του άρθρου δεν είναι να εκδοθεί σε επιστημονικό περιοδικό.

Η ύλη έχει ικανότητες αυτοοργάνωσης. Εδώ θα αναφερθούμε στα επίπεδα οργάνωσής της από τα υποατομικά σωματίδια μέχρι το σύμπαν, παρ’ όλο που είναι πιθανό να ανακαλυφθούν και άλλα με την ανάπτυξη της επιστήμης. Η ζωή, που εκφράζεται από τα επίπεδα μεταξύ μεγαλομορίων και βιόσφαιρας, αποτελεί παρακλάδι στην οργάνωση της ύλης, αφού δεν είναι απαραίτητη για τον σχηματισμό των επόμενων επιπέδων. Επιπλέον, η ζωή είναι οργανωμένη με αυτόν τον τρόπο μόνο όπως την γνωρίζουμε στην Γη. Δεν γνωρίζουμε αν αυτός είναι ο μόνος τρόπος που μπορεί να σχηματιστεί η «ζωή», καθώς δεν έχουμε συναντήσει άλλο είδος ζωής πάνω στον πλανήτη μας ή έξω από αυτόν. Σε κάθε περίπτωση, στο μεγαλύτερο μέρος του σύμπαντος, όπου δεν υπάρχει ζωή, περνάμε κατευθείαν από τα μόρια στην κοσμική σκόνη.

1. Υποατομικό σωματίδιο

Τα στοιχειώδη υποατομικά σωματίδια δεν έχουν γνωστή εσωτερική δομή, δηλαδή μέχρι στιγμής δεν γνωρίζουμε να αποτελούνται από μικρότερα σωματίδια. Όλα τα στοιχειώδη σωματίδια είναι, αναλόγως την ιδιοπεριστροφή τους, φερμιόνια ή μποζόνια. Τα φερμιόνια αποτελούν τα σωματίδια που σχηματίζουν την ύλη (κουάρκ και λεπτόνια) και την αντιύλη (αντικουάρκ και αντιλεπτόνια). Το ηλεκτρόνιο είναι ένα λεπτόνιο. Τα μποζόνια είναι τα σωματίδια των δυνάμεων, δηλαδή μεσολαβούν στις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των φερμιονίων. Επομένως, τα φερμιόνια μπορούν να θεωρηθούν ως η δομική μονάδα της ύλης, ενώ τα μποζόνια ως οι μεσολαβητές των θεμελιωδών δυνάμεων της φύσης (βαρυτική, ηλεκτρομαγνητική, ισχυρή πυρηνική και ασθενής πυρηνική) που επηρεάζουν την ύλη.

Συνδυασμοί των στοιχειωδών υποατομικών σωματιδίων σχηματίζουν τα σύνθετα σωματίδια. Τα πρωτόνια και τα νετρόνια καθένα από τα οποία σχηματίζονται από τρια κουάρκ το καθένα και μαζί συνθέτουν τον πυρήνα του ατόμου.

2. Άτομο

Το άτομο αποτελείται από τον πυρήνα και τα ηλεκτρόνια που κατανέμονται γύρω από αυτόν. Ανάλογα με τον αριθμό νετρονίων και πρωτονίων του πυρήνα, το άτομο ανήκει σε διαφορετικό χημικό στοιχείο. Κάθε χημικό στοιχείο έχει τις δικές του χημικές ιδιότητες, οι οποίες καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρά με τα άλλα χημικά στοιχεία.

3. Μόριο

Οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ ατόμων οδηγούν στο σχηματισμό χημικών δεσμών μεταξύ τους και στη δημιουργία ενός μορίου. Κάθε μόριο έχει κι αυτό τις δικές του χημικές ιδιότητες, που προκύπτουν από τα άτομα που το αποτελούν και τον τύπο του δεσμού που τα συνδέει. Ο συνδυασμός αυτός οδηγεί σε «αναδυόμενες» ιδιότητες τις οποίες δεν έχουν απαραίτητα τα επιμέρους άτομα όταν είναι αδέσμευτα.
Μόρια που σχηματίζονται από δύο ή περισσότερα διαφορετικά στοιχεία ονομάζονται χημικές ενώσεις. Χημικές ενώσεις που αποτελούνται από οποιαδήποτε άλλα στοιχεία εκτός του άνθρακα ονομάζονται ανόργανες, ενώ αυτές που περιέχουν άνθρακα ονομάζονται οργανικές.

3.1 Μεγαλομόριο

Σε ορισμένες περιπτώσεις, πολλές παρόμοιες ή ίδιες ενώσεις, που ονομάζονται μονομερή, σχηματίζουν μεγάλες αλυσίδες, τα πολυμερή. Τα οργανικά πολυμερή είναι πολύ μεγάλα μόρια που εμφανίζουν με τη σειρά τους ορισμένες νέες (βιο)χημικές ιδιότητες, όπως είναι η αποθήκευση πληροφορίας και η περίπλοκη και ειδική καταλυτική λειτουργία (ένζυμα). Τα μόρια αυτά, επειδή είναι πολύ μεγάλα, είναι και πολύ ευαίσθητα και δύσκολα επιβιώνουν ελεύθερα στο περιβάλλον. Διασπώνται γρήγορα στα επιμέρους συστατικά τους. Ωστόσο, όταν είναι προστατευμένα, όπως, ας πούμε, με μία διπλή στιβάδα λιπιδίων, την κυτταρική μεμβράνη, διατηρούνται και τους δίνεται η δυνατότητα να αλληλεπιδράσουν και να σχηματίσουν ζωή, όπως την γνωρίζουμε στον πλανήτη μας. Τα μακρομόρια στα οποία βασίζεται η ζωή είναι οι υδατάνθρακες, οι πρωτεΐνες, τα νουκλεϊκά οξέα και τα λιπίδια (τα λιπίδια δεν είναι αληθινά πολυμερή, αλλά είναι βασικά για την ζωή και συχνά αναφέρονται μαζί με τα υπόλοιπα).

3.2 Οργανίδιο

Το οργανίδιο είναι μία οργανωμένη συλλογή μακρομορίων αλλά και ανόργανων ενώσεων μέσα στο κύτταρο που εκτελεί κάποιες ειδικές λειτουργίες. Για παράδειγμα, το μιτοχόνδριο είναι ένα οργανίδιο που περιέχει διάφορα μακρομόρια όλων των κατηγοριών και η βασική του λειτουργία είναι η παραγωγή ενέργειας.

3.3 Κύτταρο

Το κύτταρο είναι μία συλλογή οργανιδίων και ανόργανων μορίων (νερό, νάτριο, κάλιο κλπ) και είναι η δομική μονάδα της ζωής. Είναι, δηλαδή, η μικρότερη δυνατή οντότητα που παρουσιάζει τους χαρακτήρες της ζωής και άρα που μπορεί να θεωρηθεί «ζωντανή». Ορισμένα κύτταρα αποτελούν από μόνα τους έναν οργανισμό (μονοκύτταροι οργανισμοί), ενώ άλλα συνθέτουν συναφείς ομάδες (πολυκύτταροι οργανισμοί).

3.4 Ιστός

Στους πολυκύτταρους οργανισμούς, τα κύτταρα μπορεί να διαφέρουν μεταξύ τους. Μία ομάδα όμοιων κυττάρων που εκτελεί συγκεκριμένες λειτουργίες αποτελεί ένα ιστό. Για παράδειγμα, ο μυϊκός ιστός αποτελείται από πολλά όμοια κύτταρα, τα μυϊκά κύτταρα (ή μυϊκές ίνες), τα οποία έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας να συστέλλονται. Άλλοι ιστοί είναι ο νευρικός, ο επιθηλιακός και ο στηρικτικός ιστός.

3.5 Όργανο

Ένα όργανο αποτελείται από κύτταρα διαφορετικών ιστών, οργανωμένα έτσι ώστε να εκτελούν μία σύνθετη, ανώτερη βιολογική λειτουργία. Η καρδιά, για παράδειγμα, αποτελείται από έναν «σκελετό» στηρικτικού ιστού σε σχήμα τεσσάρων δακτυλίων, στους οποίους προσφύονται οι καρδιακές μυϊκές ίνες. Αυτές σχηματίζουν τέσσερις κοιλότητες που εσωτερικά καλύπτονται από ειδικό επιθηλιακό ιστό, το ενδοκάρδιο. Εξωτερικά, όλος ο μυς της καρδιάς καλύπτεται από ένα διπέταλο επιθηλιακό σάκο, το περικάρδιο. Μέσα στα τοιχώματα της καρδιάς βρίσκεται ένα σύστημα ηλεκτρικής αγωγιμότητας που συνίσταται από εξειδικευμένα κύτταρα με χαρακτηριστικά τόσο μυϊκού όσο και νευρικού ιστού, το οποίο ρυθμίζει τη συστολή των μυϊκών ινών. Η καρδιά, έτσι, λειτουργεί ως αντλία προωθώντας το αίμα που εισέρχεται σε αυτή.

3.6 Οργανικό σύστημα

Είναι μια ομάδα οργάνων που εκτελεί μία ακόμη πιο σύνθετη βιολογική λειτουργία. Η καρδιά, ένα δίκτυο αρτηριών, φλεβών και τριχοειδών αγγείων, και το αίμα συνθέτουν το καρδιαγγειακό σύστημα, το οποίο έχει σκοπό την ανταλλαγή ουσιών μεταξύ κάθε σημείου του σώματος και του περιβάλλοντος.  

3.7 Οργανισμός

Ο οργανισμός είναι μία ξεχωριστή, συναφής μορφή ζωής. Μπορεί να είναι είτε μονοκύτταρος είτε πολυκύτταρος. Στην περίπτωση σύνθετων μορφών ζωής, ο οργανισμός είναι ένα σύνολο οργανικών συστημάτων που συνεργάζονται προς  το σχηματισμό μιας αυτόνομης μορφής ζωής.

3.8 Πληθυσμός

Πληθυσμός είναι μία ομάδα οργανισμών που ανήκουν στο ίδιο είδος.

3.9 Κοινότητα

Κοινότητα είναι μια ομάδα αλληλεπιδρώντων οργανισμών που ανήκουν σε διαφορετικά είδη και μοιράζονται την ίδια περιοχή.

3.10 Οικοσύστημα

Οικοσύστημα είναι μία κοινότητα μαζί με την άβια ύλη (γη, νερό, αέρας κλπ) εντός της περιοχής.

3.11 Βιόσφαιρα

Είναι το σύνολο όλων των οικοσυστημάτων της Γης (ή άλλου κατοικημένου πλανήτη). Επομένως, αντιπροσωπεύει επίσης την ζώνη της Γης που φιλοξενεί τη ζωή.

4. Αστρική σκόνη

Είναι μικρές συλλογές μορίων που αιωρούνται στο διάστημα.

5. Συσσωμάτωση

Σωματίδια σκόνης κάτω από την επίδραση της βαρύτητας έλκονται και συσσωρεύονται σχηματίζοντας συσσωματώσεις ύλης.

6. Ουράνιο σώμα

Μία συσσωμάτωση της ύλης μπορεί να οργανωθεί σε ένα καλά σχηματισμένο ουράνιο σώμα. Τα άστρα είναι μεγάλα σφαιρικά ουράνια σώματα που είναι αυτόφωτα, δηλαδή παράγουν δικό τους φως και δική τους θερμότητα. Οι πλανήτες είναι σώματα που περιφέρονται γύρω από ένα άστρο και έχουν αρκετή μάζα ώστε να αποκτήσουν σφαιρικό σχήμα. Είναι ετερόφωτοι, δηλαδή δεν παράγουν φως και θερμότητα, παρά μόνο τα δέχονται από το άστρο τους. Ο πλανήτης που κατοικούμε είναι η Γη και το άστρο γύρω από το οποίο περιφέρεται είναι ο Ήλιος. Υπάρχουν και άλλα ουράνια σώματα, όπως οι αστεροειδείς και οι δορυφόροι.

7. Αστρικό/Ηλιακό σύστημα

Αποτελείται από ένα άστρο μαζί με τους πλανήτες και τα λοιπά ουράνια σώματα που βρίσκονται υπό την επίδραση του βαρυτικού του πεδίου. Το αστρικό σύστημα του Ήλιου μας ονομάζεται Ηλιακό σύστημα.

8. Αστρικό σμήνος

Είναι μία ομάδα άστρων, από δεκάδες μέχρι μερικά εκατομμύρια, που συγκρατώνται μεταξύ τους λόγω των αμοιβαίων βαρυτικών έλξεων. Όλα τα άστρα ενός αστρικού σμήνους γεννήθηκαν την ίδια περίοδο από την ίδια αστρική σκόνη και το καθένα έχει το δικό του αστρικό σύστημα, με τους πλανήτες, τους αστεροειδείς του κλπ

9. Γαλαξίας

Ένα σύστημα εκατομμυρίων ή δισεκατομμυρίων αστρικών συστημάτων και σμηνών που συγκρατούνται μεταξύ τους μέσω βαρυτικών δυνάμεων καλείται γαλαξίας. Ο Γαλαξίας στον οποίο ανήκει το ηλιακό μας σύστημα γράφεται με κεφαλαίο, καθώς θεωρείται κύριο όνομα.

10. Σύμπλεγμα γαλαξιών

Μία ομάδα γαλαξιών (από μερικούς μέχρι χιλιάδες στον αριθμό) που συγκρατούνται μεταξύ τους μέσω της βαρύτητας αποτελούν ένα σύμπλεγμα γαλαξιών.

11. Σύμπαν

Όλος ο υπάρχων χωροχρόνος, μαζί με όλη την ύλη και ενέργεια που περιλαμβάνει, αποτελεί το Σύμπαν.

Περιηγηθείτε στα διάφορα επίπεδα με αυτήν την υπέροχη διαδραστική απεικόνιση: Η κλίμακα του σύμπαντος

1α. Τα στοιχειώδη υποατομικά σωματίδια που περιλαμβάνονται
στο Καθιερωμένο Πρότυπο.
Πηγή: Wikipedia, Elementary particle

1β. Το πρωτόνιο είναι σύνθετο σωματίδιο που αποτελείται
από δύο «πάνω» και ένα «κάτω» κουάρκ
Πηγή: Wikipedia, Proton

2. Αναπαράσταση του ατόμου του Ηλίου, όπου απεικονίζεται
ο πυρήνας (ροζ) και το ηλεκτρονιακό νέφος (μαύρο-γκρι)
Πηγή: Wikipedia, Atom

3. Ένα μόριο νερού αποτελείται από δύο άτομα υδρογόνου και ένα οξυγόνου.

Πηγή: Wikipedia, Water

3.1. Το DNA (δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ) είναι ένα είδος νουκλεϊκού οξέος που κωδικοποιεί την γενετικές πληροφορίες για την ανάπτυξη και λειτουργία όλων των γνωστών ζωντανών οργανισμών και πολλών ιών. Εδώ απεικονίζεται η δομή της διπλής έλικας του DNA. Δεξιά, μπορείτε να δείτε τα τέσσερα μονομερή του DNA, T, A, C, G.
Πηγή: Wikipedia, DNA

3.2 Ηλεκτρονική μικροσκόπηση δύο μιτοχονδρίων από πνευμονικό ιστό θηλαστικού.
Πηγή: Wikipedia, Mitochondrion

3.3. Τα βασικά συστατικά ενός ζωϊκού κυττάρου.
Πηγή: Wikipedia, Cell (biology)

3.4. Τα διαφορετικά είδη μυϊκού ιστού.
Πηγή: Wikipedia, Muscle tissue

3.5. Η ανθρώπινη καρδιά.
Πηγή: Wikipedia, Heart

3.6. Το ανθρώπινο κυκλοφορικό σύστημα.
Πηγή: Wikipedia, Circulatory system

3.7. Όλοι οι οργανισμοί ταξινομούνται σε ομάδες (από επικράτειες μέχρι σε είδη) με βάση την εξελικτική τους σχέση. Αυτό είναι ένα υποθετικό φυλογενετικό δέντρο της ζωής όλων των υπάρχοντων οργανισμών βάσει γενετικής ανάλυσης. Τα βακτήρια και τα αρχαία είναι όλα μονοκύττρα, ενώ οι ευκαρυωτικοί κυμαίνονται από μονοκύτταροι (όπως είναι τα πρωτόζωα αμοιβάδες) ως πολυκύτταροι (όπως είναι όλα τα φυτά και τα ζώα, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου).
Πηγή: Wikipedia, Organism

3.8. Χάρτης της τάσης του πληθυσμού των  τσουχτρών. Κόκκινο: αύξηση (υψηλή βεβαιότητα),
κίτρινο: αύξηση (χαμηλή βεβαιότητα), πράσινο: σταθερός/κυμαινόμενος, μπλε: ελάττωση, γκρι: έλλειψη δεδομένων.
Πηγή: Wikipedia, Population dynamics

3.9. Η θήρευση είναι μία βασική διαειδική αλληλεπίδραση στην οικολογία μιας κοινότητας.
Πηγή: Wikipedia, Community (ecology)

3.10. Ο κύκλος του αζώτου σε ένα οικοσύστημα που περιλαμβάνει βακτήρια, μήκυτες, φυτά, φυτοφάγα ζώα μαζί με ανόργανα υλικά όπως αέρα και χώμα.
Πηγή: Wikipedia, Ecosystem

3.11. Αυτή η εικόνα δείχνει το μέγεθος και την κατανομή της παγκόσμιας πρωτογενούς παραγωγής (της παραγωγής οργανικής ύλης από ανόργανες πηγές άνθρακα), τόσο στους ωκεανούς όσο και στη στεριά.
Πηγή: Wikipedia, Biosphere

4. Ένα σωματίδιο διαπλανητικής σκόνης.
Πηγή: Wikipedia, Cosmic dust

5. Καλλιτεχνική σύλληψη μιας μαύρης τρύπας που έλκει ύλη από ένα κοντινό άστρο,
με αποτέλεσμα τον σχηματισμό ενός δίσκου επαύξησης.
Πηγή: Wikipedia, Accretion disk

6. Τα ουράνια σώματα του Ηλιακού μας Συστήματος, συμπεριλαμβανομένου
του Ήλιου, των πλανητών, των αστεροειδών κλπ.
Πηγή: Wikipedia, Solar System model

7. Οι τροχιές των σωμάτων του Ηλιακού Συστήματος σε κλίμακα
(με την κατεύθυνση του ρολογιού από πάνω αριστερά)
Πηγή: Wikipedia, Solarsystem

8. Το αστρικό σμήνος των Πλειάδων.
Πηγή: Wikipedia, Star cluster

9. Μωσαϊκό με την φωτογραφική τεχνική «μάτι του ψαριου» του Γαλαξία
να σχηματίζει αψίδα στον νυχτερινό ουρανό. Λήψη από σκοτεινό μέρος στην Χιλή.
Πηγή: Wikipedia, Milky Way

10. Το σμήνος γαλαξιών Abell S740.
Πηγή: Wikipedia, Abell_S740

11. Απεικόνιση της Θεωρίας της Μεγάλης Έκρηξης, που είναι το επικρατούν κοσμολογικό μοντέλο. Στο διάγραμμα αυτό ο χρόνος αυξάνεται από αριστερά προς τα δεξιά και μία διάσταση του χώρου έχει συμπιεστεί, έτσι ώστε σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή το Σύμπαν να αντιπροσωπεύεται από μία τομή σε σχήμα δίσκου.
Πηγή: Wikipedia, Universe

Why Sam Harris shouldn’t change his mind

(if all arguments are as bad as Jonathan Haidt's)

There is an ongoing war in Philosophy, in case you haven’t noticed: Realism vs Relativism. Is there an objective reality? Or is the universe –or multiverse– inseparable from the subjectivity of the human mind? An especially fierce part of this war is fought in the realm of Moral Philosophy: Moral Realism or Moral Relativism? Is morality objective or subjective?

Most people who agree with the former, only do so because they believe the source of their morality is some supernatural entity. Most secularists, and even otherwise “realists”, on the other hand, claim that morality has no basis in nature, and therefore is an entirely human construct, devoid of any “objectivity”.

Much recent work in science and philosophy has shaken that widely-held belief. Even though making the case for moral realism per se isn't the purpose of this essay, I'll mention some examples, and you can read more about them yourselves, if you'd like. Dutch primatologist and ethologist Frans de Waal has showed with a life-long career in research that proto-morality, basic empathy and reciprocity, exist in other mammals, and especially so in primates (Frans de waal: Moral behavior in animals). This suggests that morality is simply an emergent phenomenon, naturally selected for and brought about by evolution. (Ironically, however, Frans seems to agree with Haidt’s most recent article).

Harvard University psychologist Steven Pinker in his book “The Better Angels of our Nature” argues that violence has been decreasing throughout human history and considers it unlikely that the explanation lies in changes in human nature. As many other factors of human experience remain unchanged, it’s more likely that human nature is simply characterized both by inclinations toward violence and those that counteract them; and the latter seem to be slowly but surely prevailing (Steven Pinker: The surprising decline in violence). Aren't societies slowly but surely converging towards the same core moral values of peace, equality and fairness?

I'm painfully aware that it was simple chance
I was born in a place and time where my basic
human rights were more or less protected

It could be said, as this is being composed by a strictly middle class, young, Greek, female citizen, literate enough to know how to write, educated enough so she can understand the topic under discussion, “wealthy” enough to own a netbook and an internet access, and free enough to express her opinion, that we’ve come a long way in terms of human rights, which are, of course, closely related to morality. Just a few decades ago (or a few hundred kilometers away) she would be unable or forbidden to participate. Are those "human rights" just a matter of personal taste? 

But maybe the boldest of moves on this war-field has been made by philosopher and neuroscientist Sam Harris. In his book, “The Moral Landscape”, he makes the most comprehensive and concise case of moral realism as of yet: One need only accept that morality has to do with the well-being of conscious creatures. Then, if we imagine a situation where all conscious beings are suffering as much as they can for as long as they can, this is, by default, the worst possible world to live in. Anything else is, by default, better. This immediately shows that there can be objectively better and worse situations to be in, and therefore there can be objectively better or worse answers to moral questions. There are lots of details to be discussed, but the essence is that morality is, at least in principle if not also in practice, objective (Sam Harris: Science can answer moral questions).

My point is not to support Harris’ claim. I do happen to agree with it (and disagree with several of his other positions, by the way), but that hasn’t prevented me from really trying to find a good counter-argument. Exactly because I prefer the idea that morality is objective, I want the disproof presented to me sooner rather than later. Not only have I failed, but any kind of criticism I’ve heard or read keeps repeating the same four or five straw-men, red-herring etc arguments, to my -and apparently Harris’, as well- disappointment. A few months ago, that led Harris to announce “The Moral Landscape Challenge”, challenging anyone to prove that his core argument about moral realism is flawed, for the not-so-modest prize of $10.000.

In an essay, Why Sam Harris is Unlikely to Change his Mind, social psychologist Jonathan Haidt, writer of “The Righteous Mind” and a moral relativist, counters the bet: “The Righteous Mind challenge: If anyone can convince Harris to renounce his views, I’ll pay Harris the $10,000 that it would cost him to do so.”

Just a friendly piece of advice: If anyone is serious about “changing Harris’ mind”, they’d better do a much better job than Haidt does.

In the above essay, Haidt argues that “[...] science has a long track record of undermining claims about God’s role in the material world”, but it has also “undermined claims about the role and reliability of reason in our daily lives”. He goes on to list some of the human cognitive biases science has exposed, one of which is the emotional attachment to ideas; not wanting to change our minds. So his claim is that science, by exposing our biases, has undermined the role and reliability of reason itself. Isn't that just word-play? He's just embedding in the definition of the term “reason” the quality of its application. Reason can be applied correctly or falsely. That is not a short-coming of reason itself. You can use any tool in a wrong way. You can try to wash clothes in a dish washer, you can try to lock a door with a nail polisher. It's not the tool that's failing when you are not using it as you're supposed to. Would we have ever gotten to expose some of our biases if reason was not capable of overcoming them in the first place?

Later on, Haidt confuses us even more by saying: “Reason is indeed crucial for good public policy and a good society. But isn’t the most reasonable approach one that takes seriously the known flaws of human reasoning and tries to work around them?” What does that even mean? Again, it's just word-play. How do we “take seriously the known flaws of human reasoning” if not by using more, better reasoning? Is there any other way of exposing biases than through reasoning? Horoscopes? Gods? Hunches?

Let's ignore that little bit of weird reasoning about reasoning. He goes on: “If reasoning is so easily swayed by passions, then what kind of reasoning should we expect from people who hate religion and love reason? Open-minded, scientific thinking that tries to weigh the evidence on all sides? Or standard lawyerly reasoning that strives to reach a pre-ordained conclusion? When I was doing the research for The Righteous Mind, I read the New Atheist books carefully, and I noticed that several of them sounded angry. I also noticed that they used rhetorical structures suggesting certainty far more often than I was used to in scientific writing – words such as “always” and “never,” as well as phrases such as “there is no doubt that…” and “clearly we must…””

Well, for one thing, these books are not strictly speaking scientific, as they are directed to the general public, but let’s ignore that, too. Notice the two claims Haidt is making in one breath:
a) Using more “rhetorical structures suggesting certainty” means you, personally, are more certain, and
b) Being more certain than someone else is evidence against “open-minded, scientific thinking that tries to weigh the evidence on all sides”, and for “standard lawyerly reasoning that strives to reach a pre-ordained conclusion”.
He doesn't say how he knows this, he simply accepts it as a given (to reach his pre-ordained conclusions?). And, then he claims to have proven it, by following this highly scientific “methodology”.

He basically ran the texts of a few books through a text analysis software program, the Linguistic Inquiry and Word Count, outputting the "Certain category" which contained the following words and word stems:

“absolute, absolutely, accura*, all, altogether, always, apparent, assur*, blatant*, certain*, clear, clearly, commit, commitment*, commits, committ*, complete, completed, completely, completes, confidence, confident, confidently, correct*, defined, definite, definitely, definitive*, directly, distinct*, entire*, essential, ever, every, everybod*, everything*, evident*, exact*, explicit*, extremely, fact, facts, factual*, forever, frankly, fundamental, fundamentalis*, fundamentally, fundamentals, guarant*, implicit*, indeed, inevitab*, infallib*, invariab*, irrefu*, must, mustnt, must’nt, mustn’t, mustve, must’ve, necessar*, never, obvious*, perfect*, positiv*, precis*, proof, prove*, pure*, sure*, total, totally, true, truest, truly, truth*, unambigu*, undeniab*, undoubt*, unquestion*, wholly”

And the results showed that “the New Atheists win the "certainty" competition”. And that means that “Sam Harris is unlikely to change his mind”. Lots and lots of claims, little, if any, evidence.

Now, as a good skeptic, I did my research, read the information on the LIWC site, and even took the liberty of contacting them for further information, just in case I was missing something, as neither English is my native language nor text analysis my field. Roger Booth was kind enough to respond to me:

“LIWC only claims to report the proportion of words in various categories. Beyond that it’s up to the person using the analysis to interpret and, if necessary, draw conclusions or make claims based on the results. In that, interpretation is always comparative - for example, do people who use a higher proportion of certainty words have consistently differently characteristics that people who use a lower proportion.”

I followed up with a few more questions:

Me: “So, to your example, is it an assumption to say that someone who uses more "certainty" words is exhibiting more certainty? From what I've understood, one would have to prove that this is the case and not simply accept it as a given, simply because there is a category in LIWC that's called "certainty"?” 

Roger: “Yes that's correct. Increases in the number of certainty words don't necessarily indicate more certainty just a higher proportion of that category's word use.”

Me: “The syntax and the context aren't taken into consideration at all, correct? So, for example, the sentences "I'm sure" and "I'm not sure" both have one "certainty" word?”

Roger: “No, context isn't taken into account except in the use of two English words "like" and "kind" where they can be scored as affect words or fillers depending on context. However with all other words there is not contextual analysis. So "I'm certain" and "I'm not certain" would both score in the "certainty" category but the second example would also score in the "negations" category as well and so the researcher might be led to some qualification of the category scores based on that.”

Apparently, simply because there is a “certain” category that does not in any way imply a connection between the number of words used and expressing more certainty; that is an assumption. It’s up to you to prove that this connection exists; and as a commentator on Frans de Waal's post about Haidt's essay said: “No statistics, no replication, minimal percent differences. Garbage comparison.” To put it more politely, this might be something, might be nothing, but it certainly is not “proof” of anything; except perhaps of a confirmation bias at work.

First of all, a lot of those words have many uses, many of which have nothing to do with certainty. Off the top of my head, consider the following: “Absolute zero”, “substances essential for life”, “positive magnetic pole”, “commitment to law”, “statistical confidence”, “total eclipse”, “logical truth”, “perfect hair”, and the list could go on and on. But let’s even ignore that.

Second of all, the context was completely ignored. Let’s see some of the problems with an example: “Fundamentalists tend to ignore the facts and confidently claim certainty. How could I, on the other hand, be sure about anything?”

a) There are four “certainty words” in the first sentence, but the sentence itself shows nothing about the certainty of the writer; it’s actually describing the certainty of others, and it doesn’t even do that with certainty (see “tend to”). You could even quote somebody else and his “certainty words” are put in your mouth.

b) The second sentence also has a “certainty word”, but it’s actually used to the opposite effect: “How can I be sure of anything?”. Apparently, there is a mechanism at place that can detect negation. But language is so flexible, that this is hardly enough.

But, just so I’m not accused of creating an example, made to prove my own point, I’ll quote a commentator's response to the original article, with excerpts from Sam Harris’ book “The Moral Landscape” that contain the “offensive” “certainty words”:

“Always:

“Rational, open-ended, honest inquiry has always been the true source of insight into [facts about the well-being of conscious creatures]. Faith, if it is ever right about anything, is right by accident.” 

“Many people seem to think that a universal conception of morality requires that we find moral principles that admit of no exceptions. If, for instance, it is truly wrong to lie, it must always be wrong to lie—and if one can find a single exception, any notion of moral truth must be abandoned.” 

Never: 

“The world’s profusion of foods never tempts us to say that there are no facts[?] to be known about human nutrition or that all culinary styles must be equally healthy in principle.” “And science and religion—being antithetical ways of thinking about the same reality—will never come to terms.” 

That’s last one is pretty dogmatic, sure. But I agree with that statement. Faith that runs contrary to evidence will never reconcile with knowledge based on evidence. Gays either burn in hell or they do not. It can’t be both with the same meaning of the words. 

Certainly: 

“I am certainly[?] not claiming that moral truths exist independent of the experience of conscious beings—like the Platonic Form of the Good—or that certain actions are intrinsically wrong.” 

“Which is to say that there may be some forms of love and happiness that are best served by each of us being specially connected to a subset of humanity. This certainly appears to be descriptively true of us at present.” 

Every: 

“I am not suggesting that we are guaranteed[?] to resolve every moral controversy through science. “ 

“Having received tens of thousands of letters and emails from people at every point on the continuum between faith and doubt, I can say with some confidence that a shared belief…” 

Undeniable: 

“Some version of this progression [of evolutionary morality] has occurred in our case, and each step represents an undeniable enhancement of our personal and collective well-being.” 

“It is undeniable, however, that if one side in this [9/11 conspiracy] debate is right about what actually happened on September 11, 2001, the other side must be absolutely wrong.”

I've put question-marks after words that are near a negation, because those might have been picked up by the filter and not taken into consideration. So, at least, the caveats (“I’m certainly not claiming”, “I am not suggesting that we are guaranteed”), might have been filtered out and not worked “against” the writer. Still, it's pretty clear that language is so flexible that “certainty” can be used to many different effects, that have little to do with the kind of “certainty” Haidt wants to “accuse” “New atheists” of.

As the commentator says, there is one example here that seems pretty “dogmatic”. I'd still argue it's sound reasoning, but even if I concede that, there’s so much “noise” taken as “evidence” that I’m not sure how accurate this analysis could be in showing that Harris exhibits more “certainty” than others. Isn’t all of this awfully arbitrary?

Then, as another commentator points out:

“The word “fundamentalis*” is included in the list. Much of End of Faith is about religious fundamentalism! How is this word analysis even remotely appropriate for gauging certainty on the author’s part? A proper word analysis would have to take into account the context of each word on the list (a lot more work) and then be categorized into 2 buckets: 1.) words that display certainty on the author’s part 2.) everything else.”

“The End of Faith” is sure to contain that word countless times, with very little relation to the author's “certainty” about anything. I could write a book about fundamentalism that is entirely descriptive, and I might score higher than anyone. Or, better yet, I could write a book about relativism and go on and on about how “New Atheists are more certain than they should be”, “they always talk in absolutes” etc and, again, I might score higher than anyone, religious, atheist, realist, and relativist alike.

As yet another commentator says:

“Let’s assume that `certainty words’ do measure what you argue they measure. Let’s take a hypothetical situation in which I write a book supporting a particular point of view, and X% of my words are found to be `certainty words.’ Let’s imagine I hire an editor, who takes out unnecessary, extraneous wording, cleans things up, makes things more precise, but does not change the number of `certainty words’ per argument. The edited book will have a lower X%, just by virtue of having a different writing style. Discuss”

But, I could even concede that, as well. Let’s assume the word count measures what Haidt claims it measures, let’s forget about writing style, let’s forget everything that’s been said.

Thirdly, and maybe even more importantly, the content of the discussion is ignored. Even when you, personally, are claiming certainty, it doesn’t matter what you’re claiming certainty about. You’re just as wrong to claim certainty whatever it is you’re talking about; whatever the scientific level of certainty for that claim. And that is, essentially, the enormous misconception that runs around by the name of relativism.

The “New Atheists”, and most scientists that speak against unfounded faith-based truth claims, always offer the caveat right away: “There is never 100% certainty”. But, also, scientists understand that, by default, the higher the probability, the higher the certainty of the claim. So an explanation that is 99% probable cannot be treated as equal to another which is 1% probable.

On the other hand, most intelligent people who energetically support faith-based claims are very accommodating. Their entire argument is that “I don't know for sure, you don't know for sure, so our positions are equally valid and probable”.

So, when the subject in discussion is the age of the Earth, the theory of evolution... then the relativists are the ones who say “I'm not claiming I'm sure! Both opinions are equally probable!” and it's the realists that say “Actually, we've answered those questions. We're as sure as we can be that the Earth is not flat and we can now stop talking about it as if it's still under consideration.”

Let’s consider the following example of a dialogue:

“Water is a chemical compound with the formula of H20.”

“Water is unicorn tears.”

“There aren't unicorns.”

“Do you know that for certain?”

“Yes.”

“Are you 100% sure? There’s no way you could be wrong?”

“Yes, unicorns do not exist.”

“Aren’t you being dogmatic?”

“Well…”

“Don't you always say that you can't ever be absolutely sure about anything? Aren’t you just as bad as I am, since you’re not willing to entertain the idea that you might be wrong? Science has been wrong before, you know! Are you absolutely sure that unicorns will never, ever be proven to be real?”

“No. You're right; it's equally probable that unicorns exist, as it is that they do not exist. And water might very well be unicorn tears. I have like tons and tons of scientific evidence from years and years of scientific research that clearly contradicts that, but I wouldn't want to be “dogmatic”, “close minded”, and a “hypocrite”, so I concede. Both explanations are on equal footing.”

Teach the controversy!

You can't be sure anyway!

Having to accept all ideas about everything as equally valid and/or probable, otherwise being called a “hypocrite”? This is a ridiculous standard to hold scientists against. I could even go so far as to argue that when we have total nonsense on one hand and scientific evidence on the other, it’s not even wrong to say you’re “certain”. But, even if we should ban all “certainty words” to appease accommodationists (a straw-man, I know), even if it was absolutely ALWAYS wrong to say you are certain (please note the inherent contradiction in this sentence)… clearly, one cannot be just as wrong in saying “I'm sure there aren't unicorns” as in saying “I'm sure there are unicorns”. The former is leaving out a 0.00000000000000000001% probability (if even that) that there are, indeed, unicorns, while the latter is standing against 99.99999999999999999999% of probability that there aren't.

If someone has trouble grasping this concept I advise them to take a course in statistics; and, for their sake, to never gamble.

I shouldn't be "angry"?
You can't derive an "ought" from an "is"!

The same goes for the expression of emotions. Just the use of the tired stereotype of “New atheists often sound angry”, is probably enough to expose Haidt's own biases. Even if I conceded Haidt's “impression” that this is indeed anger (I would call it urgency)... it's a very common misconception that you’re just as wrong in “showing any and all emotions”, whatever the situation.

Now, it's true that if most your arguments are appeals to emotion, I will not be taking you very seriously. However, Dawkin's and Harris' books aren't scientific papers, and there is something to be said about the correspondence of situations and emotions (see the psychiatric concept of “appropriateness of emotion”).  One is angry because you’re not allowing them to rape you, you’re angry because they want to rape you. One person is angry because we don’t teach our kids creationism as a real explanation, another is angry because some people want to teach creationism as a real explanation; tomato, tomahto. If ignorance and selfishness don’t manage to be the end of us, relativism will happily do the job.

Dear me, lower your voice, you're being impolite and annoying.

In conclusion, the only thing this word count shows for sure is how much one talks about certainty (and uncertainty), regardless of how certain (and uncertain) they themselves are. And that makes it wholly unsurprising and irrelevant that people like Richard Dawkins and Sam Harris score high on that account. It’s pretty much like analyzing cookbooks and concluding that they talk a lot about food.

So, Haidt’s essay could be summed up like this: Sloppy at best, intentionally misleading at worst.

But I'm sure my essay comes off angry, spiteful, and hating. So, I did my own analysis and compared it to Haidt's: I scored 4.22 in positive emotions, while Haidt only scored 3.61. That clearly proves that I'm a happier, kinder person. There.

I only have one more question... how can anyone be a relativist without considering even relativism… relative?

Isn’t it equally probable that you’ve got it all wrong?

Don't you ever worry you might only be holding on to your own precious preconceived notions and hindering real, tangible progress in the meantime?

Tatiana Valeonti
Med Student