Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μία πρωτοετής φοιτήτρια Ιατρικής. Συνηθισμένη από το σχολείο, πήγαινε κάθε μέρα στη σχολή, παρακολουθούσε τα μαθήματα, κράταγε σημειώσεις, προσπαθούσε να κάνει απορίες στους καθηγητές (αν και τις περισσότερες φορές δεν απαντούσαν) και, γενικά, προσπαθούσε να καταλάβει ό,τι παρέδιδαν οι καθηγητές. Στο τέλος του εξαμήνου, διάβαζε όλη την ύλη (4οο+ σελίδες συνήθως) κι έκανε δύο επαναλήψεις.
Αλλά φυσικά η ύλη ήταν τόσο μεγάλη που δεν προλάβαινε να τα αφομιώσει. Μερικά πράγματα τα θυμόταν, κάποια τα είχε καταλάβει και ορισμένα απλά ήξερε ότι τα έχει συναντήσει.
Με αυτόν τον τρόπο είχε διαβάσει φυσική. Διάβαζε τύπους, προσπαθούσε να λύσει ασκήσεις, γιατί τι φυσική κάνεις αν δεν λύνεις ασκήσεις; Έρχεται το διαγώνισμα και ξαφνικά, τα πάντα φαίνονται σαν αλαμπουρνέζικα. Τα θέματα είναι κάτι λεπτομέρειες και μάλιστα πολύ μπλα-μπλα λεπτομέρειες. Μα τι φυσική ήταν αυτή που ήθελε παπαγαλία; Βαθμός εξέτασης 4, το σκορ: 'Φυσική 1 - Φοιτήτρια 0' και ρεβάνς κανονισμένη για την επόμενη εξεταστική.
Δεύτερος γύρος, λοιπόν. Ξανά όλη την ύλη, εστιάζει αυτή τη φορά πιο πολύ σε λεπτομέρειες και μπλα-μπλα, αλλά τόσα που είναι και που προσπαθεί να τα θυμάται, μάταιος κόπος. Φυσική μαθαίνεις τους νόμους, τις αρχές, τον τρόπο σκέψης. Πώς να αποστηθίσεις φυσική; Βαθμός εξέτασης 4, σκορ: 'Φυσική 2 - Φοιτήτρια 0' και εκνευρισμός στο μάξιμουμ. Δηλαδή, μισό λεπτό, πώς γίνεται την προηγούμενη χρονιά να πετούσε στη Φυσική; Πώς γίνεται να έγραψε 96/100 χωρίς καμία δυσκολία; Μήπως ήταν πιο εύκολη φυσική; Αμ δεν ήταν. Η ύλη ήταν περίπου η ίδια, ίσως και πιο εύκολη. Πριν από μερικού μήνες έλυνε τόσες δύσκολες ασκήσεις και τώρα είχε κολλήσει γιατί δεν μπορούσε να αποστηθίσει ή έστω να καταλάβει ποια υποτίθεται ότι είναι τα σημαντικά.
Τρίτος γύρος. Και μόνο που βλέπει το βιβλίο εκνευρίζεται. Τι άλλο να κάνει; Καιρός να δοκιμάσει έναν άλλον τρόπο που είχε απαξιώσει μέχρι τώρα γιατί της φαινόταν γελοίος και αντιπαραγωγικός: Κοιτάει τα θέματα των προηγούμενων εξεταστικών. Προς μεγάλη της έκπληξη, ο καθηγητής που τους το έπαιζε βαρύ πεπόνι όταν παραπονιόντουσαν οι πρωτοετείς ότι είναι δύσκολα τα θέματα, λέγοντας "έτσι είναι το πανεπιστήμιο" και "δεν είστε πια στο σχολείο" και "ιατρική είναι εδώ και πρέπει να συνηθίσετε να διαβάζετε", αυτός ο καθηγητής, λοιπόν... έβαζε τα ίδια θέματα ξανά και ξανά. Είκοσι ερωτήσεις όλες κι όλες, έκαναν κύκλο για τουλάχιστον επτά χρόνια, τρεις εξεταστικές το χρόνο. Πού και πού έπεφτε και καμία παρόμοια, αλλά εντελώς άσχετη, πολύ σπάνια. Σχεδόν ποτέ. Δεν απασχολήθηκε η φοιτήτρια με την ύλη αυτή τη φορά. Πήρε τις ερωτήσεις, έψαξε στα περιεχόμενα και
αποστήθισε τις απαντήσεις μία μία. Δεν ασχολήθηκε με τίποτα άλλο, ούτε τι σημαίνουν, ούτε το πώς συνδέονται μεταξύ τους. Δεν ασχολήθηκε καν να καταλάβει τι αποστήθιζε. Γιατί ακόμα και μια ολόκληρη σελίδα να ήταν η κάθε ερώτηση, σύνολο έχουμε είκοσι σελίδες. Και - πιστέψτε με - το να αποστηθίσεις είκοσι ή και τριάντα ή και παραπάνω σελίδες δεν είναι τίποτα όταν έχεις συνηθίσει να προσπαθείς να μάθεις τετρακόσιες. Τίποτα. Τί-πο-τα. Μιάμιση μέρα διάβασμα όλο κι όλο και ήξερε όλες τις απαντήσεις. Διαβάζοντας τη μισή ερώτηση, ήξερε τι έπρεπε να απαντήσει.
Εξέταση. Πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια έβαλαν τέσσερα θέματα αντί για τρία. Τα τρία ήταν copy-paste που λέμε, ολόιδια με αυτά που έμπαιναν χρόνια τώρα, εξεταστική μπαίνει, εξεταστική βγαίνει. Το τέταρτο ήταν διαφορετικό. Προφανώς, αποφάσισαν ότι ήθελαν να βάλουν και κάτι για να ξεχωρίσει κάποιος που είναι αρκετά συνεπής (ή βλάκας) για να διαβάσει, πώς να το πω, κανονικά. Ή και σκέτο να διαβάσει, ούτε ακανόνιστο δεν μπορεί να θεωρηθεί το άλλο διάβασμα, αφού δεν μπορεί καν να θεωρηθεί διάβασμα.
Βαθμός εξέτασης 8. Έγραψε άριστα τις τρεις ερωτήσεις που είχε αποστηθίσει μέσα στις προηγούμενες δύο μέρες, πράγματα τα οποία τα ξέχασε πολύ πριν φτάσει στο σπίτι της μετά την "εξέταση", και φυσικά στην τέταρτη δεν ήξερε τίποτα να γράψει.
Το ίδιο ακριβώς έγινε και με την "Φυσική ΙΙ". Ίδιος καθηγητής, ίδια έδρα, ίδια κοροϊδία. Αλλά μήπως και να ήταν μόνο αυτοί; Όσο διάβαζε δεν περνούσε μαθήματα ή τα περνούσε με το ζόρι. Διάβαζε εβδομάδες και εβδομάδες, μάθαινε κάποια πράγματα, αλλά φυσικά αυτό δεν ήταν ούτε κατά διάνοια αρκετό. Ή καλύτερα το πρόβλημα δεν βρισκόταν στην επάρκεια, αλλά στην σχετικότητα. Αυτός ο τρόπος διαβάσματος δεν είχε καμία σχέση με τα μαθήματα και τις εξετάσεις. Αυτός ο τρόπος είναι "ιδεαλιστικός". Αλίμονο! Να θέλεις να μαθαίνεις όταν διαβάζεις! Όταν άρχισε να μη διαβάζει, να μαθαίνει απ' έξω (αυτό που κατά τα άλλα όλοι λένε ότι πρέπει να κοπεί από συνήθεια), τότε ξαφνικά άρχισε να τα περνάει πολύ εύκολα. Ίσως όχι με καλό βαθμό, αλλά ούτε και με τον άλλον τρόπο έπαιρνε καλούς βαθμούς.
Δηλαδή...
Α' τρόπος: διαβάζεις όλη την ύλη, ξοδεύεις πολύ χρόνο, περνάς με το ζόρι, με 5 ή με 6, άντε 7 στην καλύτερη και μαθαίνεις λίγα πράγματα.
Β' τρόπος: "διαβάζεις" δύο μέρες, περνάς σχεδόν σίγουρα, ίσως πάρεις και κάτι παραπάνω και δεν μαθαίνεις
απολύτως τίποτα.
Γι'αυτό, λοιπόν, όλοι έλεγαν για τα προηγούμενα θέματα. Γιατί οι καθηγητές
βαριούνται να βγάλουν καινούρια θέματα! Αλλά φυσικά τέτοια που είναι τα θέματα, ελάχιστοι φοιτητές έστω και θα περνούσαν αν δεν τα ήξεραν από πριν, οπότε ας μην τα λέω αυτά και έρθει καμιά έμπνευση στους καθηγητάδες και πάρουν φόρα και αρχίσουν να κόβονται κι αυτοί που περνάνε έστω κι έτσι.
Ας συνοψίσουμε: Βγάζουμε θέματα αντικειμενικά δύσκολα για να λέμε ότι έχουμε επίπεδο, αλλά τα βάζουμε ξανά και ξανά και ξανά για να μην κουραζόμαστε (μεταξύ μας πολύ πιθανό και οι ίδιοι οι καθηγητές απ' έξω να τις ξέρουν τις απαντήσεις). Οι ανυποψίαστοι και οι "τουρίστες" κόβονται. Αυτοί που γνωρίζουν τη διαδικασία - και ασχολούνται τουλάχιστον τόσο - περνάνε σχετικά άνετα. Αυτοί που έχουν τα ίδια επώνυμα με τους καθηγητές (από τύχη, φαντάζομαι) και αυτοί που διαλύονται, ξεσκίζονται, κομματιάζονται και θρυψαλιάζονται (και τίποτα λιγότερο) στο διάβασμα γράφουν τους πολύ καλούς βαθμούς.
Με έναν εντελώς παρανοϊκό (και ανάποδο) τρόπο πήραμε τη διακύμανση της βαθμολογίας που υποδεικνείει η πολυαγαπημένη μας κανονική κατανομή!!! Λίγοι δεν γράφουν τίποτα, λίγοι παίρνουν καλό βαθμό κι οι περισσότεροι κυμαίνονται γύρω από το πέντε, προς τα άνω ή τα κάτω.
Οπότε, ποιος μπορεί απ' έξω να καταλάβει ότι κάτι δεν πάει καλά; Όλα μια χαρά φαίνονται.
Για τους καθηγητές δεν θα μιλήσω. Όσο για τους φοιτητές, μισό λεπτό, μετά από τόσο παίδεμα είναι στο Πανεπιστήμιο και μάλιστα στην Ιατρική στην συγκεκριμένη περίπτωση. Γιατί να μιλήσουν; Αφού υπάρχει "προσιτός" τρόπος να μην μένεις "τυπικά" πίσω, γιατί να παραπονεθούμε; Γι' αυτό "μην μιλάς και διάβαζε τα SOS όπως κάνουμε όλοι και θα τα μάθουμε όλα μετά". Θα τα μάθουμε όλα στην πράξη.
Ξέρετε πού. Στο αγροτικό ιατρείο που θα έρθετε αργότερα. Εκεί θα είστε το αντικείμενο της μάθησης αυτής της φοιτήτριας που αποστήθιζε για να περνάει τα μαθήματα. Στο νοσοκομείο που θα πάτε μεθαύριο τους συγγενείς σας, εκεί θα μάθουν όλοι αυτοί που τώρα είναι στο πανεπιστήμιο. Εκεί μαθαίνουν όλοι. Πριν από αυτό κοροϊδεύονται. Όλοι. Καθηγητές, φοιτητές. Κι όλοι όσοι πιστεύουν ότι η Ιατρική Αθηνών είναι αξιόλογη σχολή και μετά απορούν πού βρέθηκαν όλοι αυτοί οι γιατροί που δεν ξέρουν τη δουλειά τους.
Ουφ, συχγίστηκα πάλι. Αλλά, φυσικά, εγώ φταίω. Όλοι οι υπόλοιποι αυτό υποστηρίζουν. "Έτσι είναι τα πράγματα" και "είσαι του ιδανικού". Συγγνώμη, βρε παιδιά, μην τρελαθούμε κι όλας, όλα τα παραπάνω είναι τόσο
άκυρα που κάνουν το ιδανικό να νομίζει ότι είναι
εκτός θέματος. Ποιο ιδανικό;
Δεν έχω καν πλησιάσει το σημείο όπου αναλογίζομαι την ώρα που θα οραματιστώ την πιθανότητα να υπάρχει περίπτωση να μπορώ να σκεφτώ το ιδανικό.
Αυτά όλα που γράφω είναι απλά μια κλινική περίπτωση μαζικής παράνοιας.
Αλλά οι παρανοϊκοί έχουν την συνήθεια να μην θεωρούν ότι είναι παρανοϊκοί. Οι παρανοϊκοί έχουν την εντύπωση ότι οι υπόλοιποι είναι τρελοί ή έστω βλάκες και δεν καταλαβαίνουν πώς είναι τα πράγματα. Αν σε βάλουν, λοιπόν, σε ένα δωμάτιο με τρελούς, να σε δω πώς α) θα καταφέρεις να τους πείσεις ότι είναι τρελοί και/ή β) θα καταφέρεις να μην τρελαθείς.
Εγώ προτιμώ απλά να βγω απ'το δωμάτιο. Εσύ;
Μπορείς να αντέξεις την παράνοια του να είσαι λογικός;
Όταν γύριζα απ’ το σχολείο κλαίγοντας, επειδή είχα περάσει άλλη μια μέρα που τα παιδιά με κορόιδευαν, εκείνη ήταν αυτή που με παρηγορούσε. Εκείνη μου έλεγε ότι οι άνθρωποι μερικές φορές φέρονται με αυτόν τον τρόπο, χωρίς απαραίτητα να έχεις κάνει κάτι εσύ. Εκείνη μου εξηγούσε ότι δεν έχει νόημα να επηρεάζεσαι από αυτά που λένε οι άλλοι για σένα, αλλά ότι αυτό που έχει σημασία είναι να τα έχεις εσύ καλά με τον εαυτό σου. Να συμπεριφέρεσαι όπως θεωρείς εσύ ότι είναι το σωστό και να μην απολογείσαι για αυτό. Να σέβεσαι όλους τους ανθρώπους, αλλά και να μην νομίζεις ότι είναι σεβασμός ή καλοσύνη το να τους αφήνεις να σου φέρονται με άσχημο τρόπο. Να υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου και οποιονδήποτε αδικείται.
Εκείνη ήταν οι γονείς μου. Εκείνη ήταν ο μέντοράς μου. Εκείνη μου έδωσε ξανά και ξανά τον κατάλληλο μίτο για βγω από άλλο λαβύρινθο κάθε φορά. Εκείνη με έμαθε σιγά-σιγά πώς να μην χάνομαι, πώς να κάνω τις επιλογές που είναι καλές για μένα ή πώς να αντιμετωπίζω μια επιλογή που δεν εξελίχθηκε όπως περίμενα. Εκείνη με έμαθε ότι οι ανθρώπινες σχέσεις δεν χρειάζεται να πονούν, να είναι γεμάτες θυμό, ανταγωνισμό, απαξίωση. Εκείνη με έμαθε ότι πράγματι υπάρχει αγάπη άνευ ορίων και όρων.
Και – ναι – αυτή είναι πραγματική αγάπη. Η αγάπη που σε κάνει και ανθίζεις ως άνθρωπος, που φέρνει στην επιφάνεια τον καλύτερό σου εαυτό.
